Sığırcılık işletmelerinin devamlılığı için üreme gerekli olup, işletmenin karlı olabilmesi ancak zamanında ve sağlıklı yavru alabilmekle mümkündür. Süt sığırı işletmelerinde bunun anlamı, yılda bir yavru elde edilebilmesidir. Diğer etkilerin dışında (Genetik,hijyen v.s) hayvanların beslenmesi ile döl verimi arasında önemli bir ilişki vardır. Yani; genç dişi sığırların büyüme döneminde ve üretken dönemde, kuru dönemden itibaren etaplar itibari ile gereksinim duyulan besin maddeleri açısından dengeli rasyonların yapılması önem arz eder.
Bunun pratikte anlamı, büyüme döneminde genç dişi sığırların yağlanmadan istenen canlı ağırlıkta olması ile birlikte ilkine tohumlama yaşına getirilmeleri sağmal ineklerin doğuma hazırlık için dinlenme dönemi yani kuruya zamanında çıkarma ile sağmal dönemler dikkate alınarak beslenmeleri ve buna göre ihtiyaçları karşılayacak dengeli günlük rasyonların verilmesidir.
Bunun tesbitinde ise vücut kondisyonu puanı dikkate alınarak sağmal ineklerde laktasyon eğrisi izlenmeli diğer etkiler yanında verilen günlük rasyonların işletmede takip edilmesi en akılcı yoldur. Yüksek süt verimli ineklerde laktasyon başlangıcında enerji açığının karşılanmasında kuru dönem önemli olup bu dönemde ineklerin istenen kondisyonda olması (ortalama 3,5) gerekir. Buna göre ilkine tohumlama yaşı 15-16 ay düşünüldüğünde, tohumlamada kullanılacak düvenin 350-375 kg canlı ağırlığında olması istenir.
Kullanılan rasyonlarda kaba yemin kaliteli ve yeteri derecede olması, verilecek endüstri kalıntılarının gebeliğin ileri dönemlerinde fötüsün (dölüt) son iki ayda hızlı geliştiği düşünüldüğünde mümkünse verilmemesi, kullanılacak fabrika yeminin (karma yem)besin maddeleri bakımından bilhassa vitamin ve mineral bakımından yeterli olması gerekir. Döl verimini etkileyen en önemli vitamin ve mineraler içerisinde yemlerin yeterli derecede Vitamin A ile bunun ön maddesi olan Beta karoten içermesi, Vitamin D'nin kalsiyum (Ca) ve fosfor (P) metabolizması ile ilişkisi düşünüldüğünde rasyonda yeterli olması, Vitamin C'nin döl verimini iyi yönde etkilemesi B grubu vitaminlerin döl veriminde ve fötüsün gelişiminde önemli olduğu bilhassa manezyum, çinko ve selenyumun rasyonda yeterli olmasına bağlıdır. Ayrıca Vitamin E ile selenyumun üremede etkisinin çok önemli olduğu unutulmamalıdır. Proteince aşırı beslemenin sığıların döl verimini olumsuz etkilediği için bu konuya dikkat edilmelidir.
Buzağılama ile gebelikle sonuçlanan tohumlama arasında geçen süre (servis dönemi) yılda bir buzağı elde edilmesinde en önemli kriter olup bunun ortalama 90 olması istenir. Sağlıklı bir sonuç elde etmede tohumlama başarısı yanında 60. Günden itibaren tohumlama ile birlikte yukarıda belirtmeye çalışılan zamanında ve sağlıklı yavru elde etmede dengeli ve yeterli günlük rasyonların hayvanlara verilmesi başarının en önemli şartıdır.
Değerli yetiştiriciler işletmenizde yılda bir yavru edebilmek için kızgınlık takibi, zamanında tohumlamanın yaptırılması, bilhassa düvelere kullanılacak tohumun seçimi bunun için boğa kataloglarının kullanımı yani amaçlı çiftleştirme ile İliniz Damızlık Sığır Yetiştirici Birliklerinde çalışan teknik personele ihtiyaca göre günlük rasyonların yaptırılması ve konunun takibi gereklidir. Eğer besleme ile birlikte diğer şartlara dikkat edilmezse süt sığırcılığını karlı kılan yılda bir buzağı elde edilemediği gibi buzağı elde etmek için yapılacak diğer masraflar ve düşük süt verimi işletmenizin geleceğini olumsuz kılar. Yetiştiricilerimize işletmelerinde yararlı olabilecek sağmal ineklerle ilgili bazı rasyon örnekleri aşağıda sunulmuştur.
Değişik verimleri içeren sağmal inek rasyonları
C. Ağırlıklar(Kg) | 500 | 550 | 600 | 650 |
Süt yağı(%) | 4 | 3,6 | 3,5 | 3,6 |
Ort. Süt V. (kg/gün) | 20 | 22 | 28 | 30 |
GÜNLÜK YEM MİKTARLARI (KG) | ||||
B. samanı | 1,5 | - | 1,5 | 2,5 |
K. ot(II. kalite) | - | 3 | - | - |
K.yonca otu | 1,8 | 3 | - | 2 |
K.fiğ otu | - | - | 2,5 | 2,5 |
M. Silajı(%30 KM) | 9 | 19 | 20 | 19 |
Fiğ+Arpa Silajı(%28 KM) | 9 | - | - | - |
Arpa kırması | 0,5 | - | - | - |
Yulaf kırması | 0,5 | 0,5 | - | - |
A.T.K(en az;%30HP'li) | - | - | 0,5 | - |
Sığır Süt Yemi (%16 HP;2400 ME k.cal/kg) | 6,5 | - | - | - |
Sığır Süt Yemi (%18 HP;2500 ME k.cal/kg) | - | 5 | 9,5 | - |
Sığır Süt Yemi (%20HP;2800 ME k.cal/kg) | - | - | - | 9,5 |
Yeni Buzağılayan ineklerde sağlık problemlerinin üreme performansı ve süt verimi üzerine etkileri konulu araştırma sonuçları
SAĞLIK PROBLEMİ | Sürü Ortalaması % | Değişim sınırları % | Üreme performansı % | Süt veriminde düşüş oranı % |
Sağlık durumunda anormallik | 37 | 20-82 | Azalma | -3 |
Rahim iltihaplanması | 21 | 11-36 | Azalma | -3'den -5'e |
Üreme kanalı enfeksiyonları | 17 | 8-24 | Azalma | -2'den -5'e |
Yumurtalık kisti | 12 | 3-29 | Azalma | -2'den -5'e |
Plasenta (son) kalıntısı | 9 | 2-18 | Azalma | -0.4 |
Mastitis | 7 | 2-17 | ? | -3'den -5'e |
Güç Doğum | 6 | 1-14 | Azalma | -6 |
Süt humması | 6 | 1-11 | Azalma | -0.5 |
Ovulasyan olmaması | 5 | 2-23 | Azalma | ? |
Ketozis | 5 | 3-7 | Azalma | ? |
Ölü doğum | 4 | 1-6 | Azalma | ? |
İkiz doğum | 3 | 2-6 | Azalma | -2 |
Abomasum deplasmanı (mide dönmesi) | 1 | 1-2 | Azalma | -1'den -10'a |
İŞLETMENİZDEKİ ÜREME İDARESİ KONUSUNDA BAŞARINIZI ÖLÇÜNÜZ !...
SORULAR | SÜRÜ İDARENİZ MÜKEMMEL | SÜRÜ İDARENİZ İYİ | SÜRÜ İDARENİZ YETERLİ | SÜRÜ İDARENİZ ZAYIF |
Doğan Buzağılarınızdan büyütebildiğiniz buzağı oranı | %100 | %90-99 | %80-89 | %79 ve altı |
Buzağılamadan Gebeliği sağlayan tohumlamaya kadar geçen süre | 100 gün | 100-115 gün | 116-130 gün | 131gün ve daha uzun süre |
Gebelik başına Tohumlama sayısı | 1,5 kez ve daha az | 1,51 -1,8 kez | 1.81-2.0 kez | 2.01 kez ve daha fazla |
Buzağılamadan sonra 90 gün içerisinde tohumlanan inek oranınız | %70 ve daha fazla | %60-69 | %50-59 | %49 ve daha az |
Kızgınlığını tespit ederek tohumlattığınız inek oranı | %100 | %85-94 | %75-84 | %74 ve daha az |
İneklerinizde iki buzağılama arasında geçen süre | 12-13 ay | 13-14 ay | 14-15 ay | 15 ay ve daha fazla |
Not : Cevaplardaki % sonuçlar için, soru için olumlu durumdaki sığır sayınızı toplam sığır sayısına bölüp, 100 ile
çarparak durumunuzu görebilirsiniz.
Yukarıda zayıf olduğunuz konu veya konular hakkında üyesi bulunduğunuz Yetiştirici Birliği'nden danışmanlık talep ediniz.